Mariana Çukuru, bu gizemli dünyanın en belirgin örneklerinden biridir. Okyanus tabanındaki bu devasa çukur, insanların hayal gücünü zorlayan bir derinliğe sahiptir ve sadece doğanın en sıra dışı yaratımlarından biri değil, aynı zamanda bilim insanlarının araştırmalarında da büyük bir ilgi odağıdır.
Mariana Çukuru bilinen en derin okyanus çukuru ve yer kabuğunun en derin kısmıdır. Pasifik Okyanusu’nun kuzeybatı kesiminde, Mariana Adaları’nın doğusunda, şu anda bilinen en derin okyanus çukurunun koordinatlarında yer almaktadır! Guam adası yakınlarında. En alçak nokta 11.500 metre ile 11.000 metrenin biraz üzerinde derinliktir.
Okyanuslarda uzun süredir yüzeyde çalışmalar yapılıyor olmasına rağmen, deniz tabanının keşfi ancak yakın zamanda mümkün oldu.
Okyanusların en derin noktası, Pasifik Okyanusu’nda Kuzey Mariana Adaları yakınında bulunan Marianas Çukuru’nun Challenger uçurumudur. 1951 yılında İngiliz gemisi Challenger II tarafından tamamen keşfedilen bu alanın maksimum derinliği 10.923 m’ye ulaşıyor.
Okyanus tabanının büyük bir kısmı keşfedilmemiş ve haritası çıkarılmamıştır. 1995 yılında okyanus yüzeyindeki yerçekimsel anormalliklere dayanarak oluşturulan 10 km çözünürlüklü deniz tabanının küresel haritası, ortalaması alınan altimetrik ölçümlerin birikmesi sayesinde sürekli olarak geliştirilmektedir.
Mariana Çukuru’nun rekor derinliği
Okyanus hendekleri yüzlerce hatta binlerce kilometre uzunluğunda ve birkaç bin metre derinliğindedir. Mariana Çukuru, gezegenin en derin noktası olan Pasifik’in (Challenger noktası) yüzeyinin 10.994 m altında barınmaktadır. Bu nedenle, en büyük derinlikler okyanusların merkezlerinde değil, kenarlarındadır.
Okyanus hendeklerinin tamamı önemli sismik faaliyetlerin gerçekleştiği yerdir. Dünyada ölçülen depremlerin yüzde 70’inin kaynağıdırlar, bu da neden özellikle iyi çalışıldığını açıklıyor.
Bugüne kadar bilinen en derin okyanus çukuru ilk olarak Ocak 1960’ta Dan Walsh ve Jacques Piccard tarafından Batyscaphe Trieste kullanılarak araştırıldı. Daha yakın zamanda, film yapımcısı James Cameron 2012’de burayı keşfetti. Dalış, Deepsea Challenger adlı bireysel bir denizaltıyla yapıldı ve yönetmen, bilimsel araştırmayı teşvik etmek için her şeyi filme aldı.
MARİANA ÇUKURUNA DÜŞEN TÜRK
2013 yılında Tayvan’dan Meksika’ya yük taşıyan gemide çalışan Cemil Çakır, 11 bin metre ile Dünya’nın en derin noktası olan Büyük Okyanus’taki Mariana Çukuru’na düştü. Arama çalışmalarında Çakır’dan hiçbir iz bulunamadı.
