İşgalci İsrail’in saldırılarına karşı sarsılmaz bir cesaretle mücadele eden Filistinliler, sosyal medyaya karşı da karpuz sembolüyle direnişini sürdürüyor.
Instagram’da Gazze’deki insani krizle ilgili infografikler karpuz emojisiyle noktalanıyor. Ateşkes çağrısı yapan TikTok videolarının başlıklarında emoji “Filistin” ve “Gazze” gibi kelimelerin yerini alıyor.
X (eski adıyla Twitter) kullanıcıları Filistin’in bağımsızlığına desteklerini ifade etmek için karpuzu kullanıcı adlarına ekliyor.
FİLİSTİNLİLER SANSÜRDEN KORUNMAK İÇİN KARPUZ EMOJİSİYLE DİRENİYORLAR
Karpuz uzun zamandır Filistinliler için bir protesto sembolü ve sosyal medya kullanıcıları platformların Gazze ile ilgili içerikleri sansürlediğinden şüphelendikçe, ilgili emoji Filistin bayrağı yerine kullanılıyor. Bayrak gibi bu emoji de kırmızı, yeşil ve siyah renklerden oluşuyor.
İsrail, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısına karşılık olarak Filistin topraklarını görülmemiş bir güçle bombaladı; misilleme hava saldırıları ve su, gıda, tıbbi malzeme ve elektrik ablukasıyla yıkıma uğrattı. Filistinli sağlık yetkililerinin bildirdiğine göre ölü sayısı geçtiğimiz ay 4 bine yakını çocuk olmak üzere 10,000’i aştı.
FİLİSTİN BAYRAĞINI KULLANDIKLARINDA HESAPLARI KAPANABİLİYOR
Krizle ilgili paylaşımlar sosyal medya platformlarına hakim olurken, birçok içerik üreticisi kullanıcıların işaretleneceğine ya da bastırılacağına inandığı belirli hashtag’ler yerine karpuz emojisini kullanmayı tercih ediyor.
Örneğin TikTok, “siyasi hassasiyetlere” dayalı olarak içeriği denetlemeyi veya kaldırmayı reddediyor ve #freepalestine veya #fromtherivertothesea gibi etiketler içeren gönderiler viral olmaya devam ediyor.
KARPUZ EMOJİSİ ETİKETİ 1 MİLYARDAN FAZLA KEZ GÖRÜNTÜLENDİ
Karpuz emojisinin etiketi bir milyardan fazla görüntülendi. Emoji evrensel olarak Filistinlilerin işgale karşı direnişini temsil etmek için kullanılıyor olsa da, özellikle internet kültürünün şifreli diline aşina olmayan kullanıcılar için anlamı o kadar yaygın olarak anlaşılmıyor.
Örneğin r/OutOfTheLoop’ta emojiyi soran bir Redditor, TikTok kullanmadığını ve emojinin ne anlama geldiğini anlayamadığını söyledi.
İŞGALCİ İSRAİL’İN FİLİSTİN BAYRAĞINA OLAN DÜŞMANLIĞI 1967 YILINDAN BERİ VAR
Karpuzun sembolizminin Filistin bayrağının tamamen yasaklanmasından kaynaklandığına dair yaygın bir inanış var. Olay bundan daha karmaşık. 1967 yılında İsrailli yetkililer, Filistinlilerin “siyasi olarak yorumlanabilecek” toplantılarını suç sayan bir askeri emir yayınladı.
Emrin parametreleri muğlak; Uluslararası Af Örgütü, emrin barışçıl olanlar da dahil olmak üzere tüm protestoları etkili bir şekilde yasakladığını bildiriyor. İsrail ordusundan izin alınmaksızın bayrakların asılması ve “siyasi anlam taşıyan” yayınların yayınlanması da emir kapsamında yasaklandı.
Filistinliler yasağa karşılık olarak bayrak yerine ulusal renkleri kullanmaya başladı. İsrail ordusu da çalışmalarına kırmızı, yeşil ve siyah imgeleri dahil eden sanatçıları hedef alarak karşılık verdi.
İSRAİL ORDUSU KARPUZ RESİMLERİNE BİLE EL KOYMAK İSTEMİŞ
Karpuzun o dönemde siyasi sanat eserlerinde yaygın olarak kullanılıp kullanılmadığı belli değil. Efsane, bir sanatçının 1980 yılında İsrail ordusunun Filistin bayrağının renklerini taşıdığı için siyasi olduğunu düşündüğü bir sergiyi kapattığı bir olayı anlatmasından kaynaklanıyor gibi görünüyor.
National’ın 2021’de bildirdiğine göre, sergide yer alan sanatçılardan Issam Badr, iddiaya göre bir subaya “Ya sadece bir karpuz resmi yapmak istersem?” diye sormuş ve kendisine yine de el konulacağı söylenmiş. Yine sergide yer alan Sliman Mansour, National’a yaptığı açıklamada, karpuzdan ilk bahsedenin memur olduğunu ve Badr’a “Karpuz resmi yapsan bile el konulacak” dediğini söyledi.
DİLİMLENMİŞ KARPUZ TAŞIDIKLARI İÇİN TUTUKLANAN OLMUŞ
Mansoor, karpuzun özellikle siyasi bir motif olarak kullanıldığını hatırlamadığını söyledi.
İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü 1993 yılında Oslo Anlaşmalarını imzaladıktan sonra Filistinliler işgal altındaki topraklarda bayrak taşıyarak kutlama yaptılar.
New York Times 1993 tarihli bir haberinde Gazze’de genç erkeklerin dilimlenmiş karpuz taşıdıkları için tutuklandıklarını bildirmiş, ancak herhangi bir örneği doğrulayamadıkları için bu ayrıntıyı geri çekmiştir.
KARPUZ SİMGESİ 2000’LERİN BAŞINDAN SONRA YAYGINLAŞTI
Siyasi bir ifade olarak karpuz motifi, 2000’lerin başındaki İkinci İntifada’dan sonra yaygınlaştı. Mansour’un karpuz anekdotunun yeniden anlatılmasından esinlenen sanatçı Khaled Hourani “Karpuzun Hikayesi” adlı bir serigrafi serisi yarattı ve bu seri 2007 yılında Filistin kültürüyle ilgili bir sanat kitabında yayınlandı.
Hourani, 2013 yılında “Filistin Bayrağının Renkleri” başlıklı izole bir baskı yayınladı ve bu da diğer Filistinli sanatçılara karpuz imgelerini çalışmalarına dahil etmeleri için ilham verdi.
Karpuz imgeleri özellikle bu yıl, İsrailli yetkililerin Filistin bayrağına yönelik yasakları uyguladığı bir dönemde yaygınlaştı. Ocak ayında İsrail güvenlik bakanı, sosyal medya paylaşımlarında bayrağı “terörizmle özdeşleştirmekle” eş tutarak polise alenen asılan Filistin bayraklarını indirme talimatı verdiğini söyledi.
Mayıs ayına gelindiğinde İsrail yasama organında, kabul edilmesi halinde Filistin bayrağının üniversite kampüsleri de dahil olmak üzere çeşitli ortamlarda yasaklanmasını öngören 11 yasa tasarısı bulunuyordu.
Karpuz motifleri, yasal baskıların ardından ilgi görmeye başladı ve tıpkı kefiye gibi artık işgal altında yaşayan Filistinlilerle dayanışmayı temsil ediyor.
Karpuz sembolü Filistinlilerin işgale karşı direnişini değil, aynı zamanda Filistinlilerin seslerine yönelik dijital sansüre karşı direnişi de temsil ediyor.
Karpuz emojisinin popülaritesi, onlarca yıllık gerçek dünya sansürünün çevrimiçi alanlara sızmasının bir sonucudur. Bu emoji sadece Filistinlilerin işgale karşı direnişini değil, aynı zamanda Filistinlilerin seslerine yönelik dijital sansüre karşı direnişi de temsil ediyor.
Geçici çözümlerin içerik filtrelerinden gerçekten kaçıp kaçamayacağı tartışmalıdır – örneğin, gönderileri “Filistin” yerine “P@lestine” olarak etiketlemek, oyun katılımı için etkili olabilir veya olmayabilir.
Ancak karpuz motifleri Filistin protestolarıyla eş anlamlı hale geldikçe, emojiyi kullanmak tam olarak içeriden bir sır değil. On yıllardır Filistin protestolarını tanımlayan kırmızı, yeşil ve siyah sanat eserleri gibi, karpuz emojisi de işgalci İsrail tarafından siyasi bir ifade olarak görülüyor.
