ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in ‘işkence taburu’ olarak tanınan, ultra-ortodoks Yahudilerden oluşan ‘Netzah Yehuda’ taburuna yaptırım uygulayacağını açıkladı. Tabur, savaştan önce ve savaştan sonra yaptığı insan hakları ihlalleriyle biliniyor. Yaptırımın etkili olup olmayacağı konusunda kuşkular var.
ABD tarafından ilk kez İsrail’e ait bir askeri birliğe, 1997’de yürürlülüğe geçen “Leahy yasası” uyarınca yaptırım uygulanacak. Tabur, Leahy yasasının öngördüğü yaptırım onaylandıktan sonra ABD ile askeri ortaklık içinde olamayacak ve ABD ile silah ticareti yapamayacak.
Netzah Yehuda taburu, savaştan önce ve sonra “işkence ve tecavüz” iddialarıyla öne çıkıyor. Tamamı erkeklerden oluşan taburun içerisindeki subayların yanında, sivil hahamlar da yer alıyor. ProPublica’ya konuşan isimsiz bir ABD’li kaynağa göre; ABD Dışileri Bakanı Antony Blinken, Netzah Yahuda taburunu, “savaştan önce işledikleri insanlık suçları” sebebiyle özellikle hedef aldı.
YETERSİZ KALDI
ABD, İsrail’in işlediği savaş suçlarını 2020 yılında kurduğu “İsrail Leahy İnceleme Forumu” yoluyla takip etmekte. Fakat ABD’li kaynaklara göre, İnceleme forumu kurulduğundan beri İsrail ve İsrail’e bağlı kişi ve kurumların gerçekleştirdiği insan hakları ihlalerine karşılık vermekte yetersiz kaldı. Bunun en önemli sebebinin, İsrail Leahy İnceleme Forumu’nun, “gizli istihbarat belgelerine erişimi olmaması ve sadece insan hakları örgütlerinden gelen bilgilere dayanarak hareket etmesi” olduğu belirtiliyor.
Öte yandan, ABD’nin olası yaptırımına İsrail’den tepki gecikmedi. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, savaş esnasında İsrailli bir birliğe yaptırım uygulanmasının “saçmalığın doruk noktası” olduğunu söylerken, savaş kabinesi bakanı ve İsrail eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz da taburun “ordunun ayrılmaz bir parçası” olduğunu belirtti.
Basın kaynaklarından derlenen bilgilere göre yaptırımlar, sadece Netzah Yahuda taburuna uygulanacak ve İsrail’e yönelik genel bir yaptırım olmayacak. Bu sebepten dolayı İsrail’in, ABD’den mühimmat alıp Netzah Yahuda taburuna aktarmasının önünde herhangi bir engel yok.
Konuyla ilgili konuşan Ulusal Güvenlik Bakanı Ben Gvir, “Savunma bakanlığı taburu gerektiği gibi desteklemezse onları İsrail polisi ve İsrail Ulusal Güvenlik Bakanlığı’na dahil edeceğiz” açıklamasında bulundu. Uzmanlara göre, olay bu yönüyle ele alındığında yaptırımlar tamamıyla ‘sembolik’ olduğu görülüyor.
ABD’nin Cumhuriyetçi Partisi sözcüsü Elise Stefanik, Netzah Yahuda taburuna yapılan yaptırımın temelinde, “Biden ve Blinken’in, Demokratik Parti tabanını tatmin etmek” olduğunu belirtiyor. Demokratik Parti içerisinde, İsrail’deki mevcut sağ hükümete eleştirel yaklaşan azımsanmayacak sayıda seçmen olduğu biliniyor.
