Son yıllarda sıcak hava dalgaları sayısındaki artışla birlikte, hem yarı saydam bir turşuya hem de bir su damlasına benzeyen deniz canlılarının binlercesi ABD’nin batı kıyısı sahillerine akın etmeye başladı.
Bu şekilsiz canlı örnekleri uzaydan gelmiş gibi görünseler de aslında okyanuslarımızda yaşıyor ve özellikle besin zincirinin tepesindeki yırtıcılar olmak üzere deniz besin ağını olumsuz yönde etkileyebiliyorlar.
Kuzeydoğu Pasifik’te yaygın bir tür olan pirozomlar, aslında zooid denen ve birbirlerine sıkıca bağlanmış küçük hayvan kolonileri. Küçük kabarcıkları olan bu dayanıklı, sümüksü canlılar bir “mukus ağı” kullanarak yakaladıkları küçük planktonik mikroorganizmalarla besleniyor.
BU CANLILAR ZARARLI OLABİLİR Mİ?
Independent Türkçe’nin aktardığı çalışmaya göre çok sayıda pirozomun bir araya gelerek kümelendiği biliniyor ve zooidlerin biyolüminesansı su altında muhteşem ışık gösterileri oluşturuyor.
Peki bu gösterişsiz sümüksü tüp neden bilim insanları için bir endişe konusu haline geliyor? Bu jelatinimsi görünümlü canlılar okyanus ekosistemi için gerçekten bir tehdit oluşturabilir mi?
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin (NOAA) Balıkçılık Birimi’ndeki araştırmacılar, okyanuslarımızda ısı dalgalarının giderek daha şiddetli ve sık hale geldiğini, yani ekosistemleri ciddi bir şekilde etkilediğini detaylandıran yeni bir rapor yayımladı.
Oregon Eyalet Üniversitesi’yle ortaklaşa olarak NOAA Balıkçılık Birimi, sıcak hava dalgalarının sonuçlarını incelemek için Kuzey Kaliforniya Akıntısı’nın besin ağını inceledi. Bu akıntı, 2013’ten bu yana sıcak su dönemleri ve balıkçılık üzerinde yıkıcı etkileri olan birkaç deniz ısı dalgası yaşarken, bilim insanları da toplu ölüm olayları bildirmişti. Ancak bu sıcak hava dalgaları, sayıları birden hızla yükselen pirozomlara fayda sağlamış olabilir.
25 YILLIK ARAŞTIRMADA TESPİT EDİLMEMİŞLERDİ
Raporun ortak yazarlarından Dylan Gomes, Seattle Times’a verdiği röportajda, 2014’teki sıcak hava dalgasının başlangıcına kadarki 25 yıllık çeşitli NOAA araştırmalarında pirozomların tespit edilmediklerini söyledi.
Gomes, “Sıfırdan (herkesin bildiği kadarıyla tamamen yoktan) tüm ekosistemdeki en bol şeylerden biri haline geldiler” dedi.
Ancak denizanası ve jelatinimsi balıklar gibi diğer benzer türler o kadar şanslı değildi ve sayıları azaldı.
NOAA, denizdeki ısı dalgalarının, ticari balıkçılığı yapılan türler ve nesli tükenmekte olan somon balıklarını da içeren besin ağının tepesindeki canlılar için muhtemel olumsuz etkileri olduğunu söyledi.
Bunun nedeni, pirozomlar gibi “jelatinimsi zooplankton türlerinin” artışının, onları besin ağının en altındaki canlıların baskın tüketicisi haline getirmesi.
NOAA’nın Balıkçılık Birimi’ndeki araştırmacı bilim insanı ve raporun ortak yazarı Lisa Crozier, “Pirozomlar besin ağının tabanındaki canlıları tüketiyor ve bu enerjiyi hapsediyor” dedi.
Yırtıcıların ihtiyaç duyduğu enerjiyi sistemden çekip alıyorlar.
Raporda, somon ve deniz aslanları gibi yırtıcıların, düşük enerji içerikleri nedeniyle uzun süredir “trofik düzey çıkmazları” diye kabul edilen pirozomları yemedikleri ancak jelatinimsi avın bir zamanlar düşünüldüğünden daha önemli olabileceği belirtildi.
Gomes, “Bunun tüm ekosistem üzerinde bir etkisi var… Pirozom, normalde birden fazla av tarafından yenerek sonunda somona ulaşacak olan enerjiyi tüketiyor” diye ekledi.
Gezegen ısınmaya devam ederken bilim insanları artık bu değişen dinamiklerin daha iyi anlaşılmasının, balıkçılığın adapte olması ve su altı biyoçeşitliliğinin korunması için gerekli olacağını söylüyor.
