Rusya’nın 24 Şubat 2022’deki işgaliyle başlayan Ukrayna’daki savaşın üzerinden iki yıl geçti. Birleşmiş Milletler’in verilerine göre 10 bin 582’den fazla sivilin yaşamını yitirdiği çatışmalarda 19 bin 875 sivil yaralandı. Savaşın yakın zamanda biteceğini söylemek bir hayli güç.
Giresun Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Göktürk Tüysüzoğlu, bölgedeki son gelişmeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi. Tüysüzoğlu, “Ukrayna’nın 2023 yazında başlayan karşı taarruzu hemen hiç sonuç vermeyince Rusya’nın, özellikle Donbas cephesindeki işgal alanını büyütmeye yönelik hamlesinin” yeniden gündeme geldiğini söyledi.
Rusya’nın Donbas’ta ilhak ettiği Donetsk ve Luhansk’ın tamamını ele geçirme çabasına değinen Tüysüzoğlu, haftalar süren çatışmalar sonrası Rus birliklerinin stratejik Avdiivka bölgesini kontrolüne almasının bu yönde çok önemli bir adım olduğunu kaydetti. Tüysüzoğlu’na göre Moskova cephesinde Dinyeper Nehri’nin coğrafi ve siyasi sınır olmasını hedefleyen yaklaşım söz konusu.
Tüysüzoğlu, “Rusya’nın Ukrayna sahasındaki en önemli problemi Kırım’a yapılan ve Rus donanmasına ciddi zarar veren insansız hava/deniz araçlarıyla düzenlenen saldırılar” değerlendirmesinde bulundu. Prof. Dr. Göktürk Tüysüzoğlu, “Bu nedenle Karadeniz filosunun bir bölümü Kırım’dan Novorossisk’e kaydırıldı. Hatta Rusya’nın korumasındaki Abhazya’nın Ochamchira Limanı’na da yeni bir Rus donanma üssü inşa ediliyor” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı koltuğunda ay başında yaşanan tartışmalı değişim sürecine yönelik Tüyzsüzoğlu, “Kiev’deki iktidar bileşenlerinin arasındaki sorun potansiyeli artırıyor” dedi.
‘BATI ZORLANIYOR’
Tüysüzoğlu, Batılı aktörlerin savaşa bakış açılarının değişmesine ilişkin ise “Avrupa’da çiftçi protestolarına da yansıyan ucuz Ukrayna tahılının Avrupa Birliği pazarına girişine dair halkın olumsuz algı ve kimi birlik üyelerinin Kiev’e yardımlarındaki isteksiz tavırları, blok içerisinde zaten tam olmayan tutarlılığın zayıfladığını gösteriyor” diye konuştu. ABD cephesinde de bu yıl kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri nedeniyle aktörlerin temkinli adımlar attığını belirten Tüysüzoğlu, buna yönelik Kongre’de aylardır onaylanmayan Kiev’e 61 milyar dolarlık yardım paketine işaret etti. Tüysüzoğlu, “Cumhuriyetçilerin potansiyel adayı Donald Trump’ın Ukrayna’ya yardımlara neredeyse karşı olması ve ‘sorunu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le iletişim ekseninde çözebileceği’ yaklaşımı, mevcut Başkan Joe Biden’ın Kiev’e destek odaklı politikasının meşruiyetine zarar veriyor” diye konuştu.
MINSK SÜRECİ VURGUSU
Ukrayna’daki görünümün, savaşın “donmuş çatışma” bölgesine evrilebileceği yönünde olduğunu dile getiren Tüysüzoğlu,“İşgal öncesinde konuşulan Minsk Süreci benzeri bir siyasal süreç ekseninde çözüm zorlanabilir. Böyle bir durumda gevşek bir federatif yapı ve NATO üyesi olmayacak bir Ukrayna seçeneği gündeme gelecektir” değerlendirmesini yaptı.
