Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Savaş ve bizim boğazlar

Kastettiğim şuydu: Rusya ile
Ukrayna arasında sürtüşmenin
artması durumunda ABD ve İngiltere,
bundan yararlanarak Ukrayna’ya
yardım vesilesiyle Karadeniz ve Doğu
Avrupa’da varlıklarını büyütmeye
çalışacak. Bunun için de boğazları
kullanmaya çalışacak. Boğazları
Türkiye’nin egemenliğine bırakan
Montrö Antlaşması’nın değiştirilmesi
veya sulandırılması için Türkiye’ye
baskılarını arttıracak. ABD’nin
Karadeniz’deki yakın müttefikleri
Bulgaristan ve Romanya da, bu
konuda ABD’ye destek verecek.

Öte
yandan böyle bir savaşı Rusya’nın
kazanması ve Moskova’nın
Karadeniz’deki varlığını arttırması da
Türkiye için olumsuz bir durum. Zira
Rusya, Karadeniz’de kendisini çok
güçlü hissedince bu sefer, Montrö’deki
sınırlamalardan kurtulma isteği
Moskova’dan gelecektir. Nitekim tarih,
Rusya’nın batı yönünde güçlendikten
sonra Türkiye’ye yönelik baskılarını
arttırdığı örneklerle dolu (Sovyetler’in
Berlin’i aldıktan sonra bize Kars-Ardahan ve boğazlar konusunda
talepte bulunmalarında olduğu gibi).

ABD BASKISI AÇIK

Son günlerde Cumhuriyet’ten
Çağdaş Bayraktar’ın, DW Türkçe’den
de Değer Akal’ın haber-analiz ve
röportajları; ABD ve onun bölgedeki
müttefiklerinin Türkiye’ye yönelik
mevcut ve olası baskılarını dile
getiriyor. Akal’ın yazısında, Biden
yönetiminin Karadeniz’e verdiği önemi
görüyoruz.

Dolayısıyla, bölgede dengenin
yeniden sağlanması ve savaşın yakın
sürede sona ermesi, bizim için hayati
derecede önemli.

‘ORDUNUN MORALİ KIRILMADI’

Peki sahadaki durum ne?
Ekimden beridir savaşta inisiyatif
Rusya’nın eline geçmişti. Fakat son
haftalarda, Rusya’nın ilerlemesinin
de durduğunu, iki tarafın da önemli
ilerleme kaydedemediğini görüyoruz.

Rus askeri uzmanlar bunu dört
nedene bağlıyor: 1- İHA’ların savaşta
kullanılması, bir noktaya kalabalık
kuvvetleri yığmayı zorlaştırıyor. 2-
Ukraynalılar, mevzilerini tahkim
etmiş ve bunları tünellerle bağlamış
durumda. 3- Hava şartları ilerlemeyi
zorlaştırıyor. 4- Ukrayna ordusunun
morali “henüz, kırılabilmiş değil.”

BELİRSİZLİK HÂKİM

Ancak Ukrayna açısından
bakıldığında da durum parlak
değil. Bugünlerde hükümet yeni bir
seferberlik yasasını kabul edip 500
bin kişiyi daha silah altına almaya
hazırlanıyor. Fakat kimi askere
alabilecekleri belli değil. Çok sayıda
erkek ülkeden kaçmış. Zelenski’nin
Baltık ülkeleri ziyaretinde buralardaki
Ukraynalı erkek vatandaşları
Ukrayna’ya göndertme girişimi
sonuçsuz kaldı. Bir Ukraynalı asker,
“Mevzilerdeki Ukraynalı asker yaş
ortalaması, 47-48 civarında ve pek çok
asker kalp krizinden ölüyor. Bunlarla
nasıl taarruz edeceğiz” diyor. Batı’dan
gelen yardımlarsa İngiltere’nin aktif
desteğine rağmen giderek azalıyor.
O nedenle savaşın geleceği, her iki
tarafta da belirsizliğini koruyor.

[email protected]